İçindekiler
IRIS sertifikası, yani uzun adıyla International Railway Industry Standard (Uluslararası Demiryolu Endüstrisi Standardı), kendine has farklı ortam koşullarına sahip, dolayısıyla diğer endüstriyel sektörlere kıyasla çok farklı gereksinimleri ortaya çıkan raylı sistem sektörünün donanım standardizasyonu için ortaya çıkmıştır. IRIS ISO/TS 22163:2017 şeklinde de ifade edilebilen IRIS sertifikası, Avrupalı tren ve raylı sistem tedarikçilerinin kurduğu UNIFE tarafından oluşturulmuş, demiryolu sektöründe yüksek kaliteyi güvence altına almayı amaçlayan bir sertifikadır.
IRIS ISO/TS 22163:2017 sertifikasyonu dünya çapında milyonlarca şirket tarafından kullanılan genel bir kalite yönetim sistemi standardı olan ISO 9001:2015’e dayanır. Sertifika, demiryolu sektöründe yüksek kaliteli iş yönetimine özel olarak hazırlanmış belirli gereksinimleri listeler. Bu yönüyle IRIS sertifikası, demiryolu sektöründe işletme yönetimi için en iyi uygulamaları açıklayan bir formül işlevi görür. Demiryolu standardına özel gerekliliklerin anlaşılması ve demiryolu endüstrisinin ihtiyaçlarına doğru cevap verecek bir yönetim sistemi uygulayabilmeyi amaçlar. IRIS sertifikasına sahip tüm üreticiler IRIS veritabanında listelenir. Bu veritabanına da bu alanda faaliyet gösteren herkes erişebilir. Bu açıdan özellikle demiryolu sektöründe aktif yer almak isteyen birçok kuruluşa, paydaşlara erişim açısından kolaylık sağlar.
Kimler IRIS Sertifikası Alabilir?
Bu sertifikanın ön şartları, kalite yönetim sistemi standardı ISO 9001’in şartlarına demiryolu sektörüne özel belirli şartların eklenmesiyle oluşturulmuştur. Denetimden geçen kuruluşun yönetim sistemleri bir puanlama prosedürü üzerinden değerlendirilir. Bu puanlamanın sonucunda gelişime ihtiyaç duyulan alanlar belirlenir.
Sertifikanın küresel geçerliliği ve prestiji, bu sertifikanın tüm dünyada demiryolu sektöründe yer alan, demiryolu bileşenlerinin üretimi, geliştirilmesi, proje yönetimi, bakımı ve onarımı çalışmalarına odaklanan şirketler tarafından bir rehber ve hedef olarak görülmesine neden olmuştur. Bu bileşenlere raylı sistem araçları ve sinyalizasyonu da dahildir.
IRIS Sertifikasının Avantajları Nelerdir?
IRIS sertifikası almanın uluslararası tanınırlık, sunulan kalite güvencesi, rekabet avantajı, zaman ve maliyet tasarrufu gibi birçok faydası bulunur. Günümüzde demiryolu sektöründe birçok son kullanıcı, donanım tedarikçilerinin onaylanması için IRIS sertifikasına sahip olmayı ön şart koyar. IRIS veritabanının erişilebilirliği, tedarikçi firma bilgilerinin şeffaflığını da artırır. IRIS sertifikası söz konusu kuruluşun bünyesindeki kalite uygulamalarını ve tedarik zincirinin tamamını iyileştirmeyi hedefleyen bir standarttır. Buna ek olarak son kullanıcıların IRIS sertifikasına sahip olduğu belgelenmiş firmalara yönelik sistem denetimi ihtiyacı da azalır. Tüm bu yönleriyle IRIS sertifikası, demiryolu sektör paydaşları için birçok avantaj ortaya koymaktadır. Sektör paydaşları özelinde avantajları ele alacak olursak;
- Donanım üreticileri, sertifikasyonun getirdiği iş yönetim sistemlerindeki gelişme ve verimlilik artışı sayesinde yüksek donanım kalitesini daha düşük masraflar ve müşteri memnuniyeti garantisiyle sağlayabilir. IRIS veritabanı sayesinde bulunabilirlikleri artar, onay süreçleri kısalır. IRIS sertifikasının getirdiği itibar, rekabet edebilirliklerini, pazarda görünürlük ve değerlerini artırır.
- Sistem entegratörleri, tedarikçi değerlendirme ve onay süreçlerini IRIS sertifikası sayesinde kayda değer ölçüde kolaylaştırır. IRIS veritabanına erişilebilirlik sayesinde sertifikasyon hakkında güvenilir bilgiye sahip olurlar. Sundukları çözümün kalitesini güvenceye alırlar.
- Sistem sahipleri, IRIS sertifikasıyla işlettikleri sistemin kalitesi, güvenliği ve sağlamlığına dair bir güvenceye sahip olur. Tüm iş yönetimi ve tedarik zinciri süreçlerinin verimli işlediğinden, hem donanım, hem vagon hem de sinyalizasyonda en iyi çözüme sahip olduklarından emin olurlar. Sistem gereksinimlerini dile getirebilecekleri bir muhatap da onlara sunulmuş olur.
IRIS ve EN50155
IRIS’ten önce ortaya çıkan ve sektörde Avrupa’da yaygın olarak benimsenen bir başka standart ise EN50155’tir. EN50155, demiryolu uygulamaları için vagonlarda kullanılan elektronik ekipmanları mercek altına alır. Bu elektronik ekipmanların sıcaklık, nem, darbe, titreşim ve elektriksel girişim gibi birçok özelliğinin raylı sistem uygulamalarına uygunluk koşullarını belirler.
Raylı sistem uygulamalarında kullanılan elektronik ekipmanlar, sürekli olarak uç sıcaklıklar, şiddetli darbe ve titreşim gibi, diğer endüstriyel uygulamaların aynı şiddette maruz kalmayabileceği zorlu koşullara karşı dayanıklı olmak zorundadır. EN50155 standardı, bu açıdan raylı sistemlerde kullanılacak elektronik ekipmanlarının çalışma koşullarına uyum sağlayabileceğini güvenceye almayı hedefler.
Raylı Sistemlere Uygun Bir Haberleşme Çözümü
Bu satırlar kaleme alındığı sırada, dünyada 2257 farklı firma, güncel olarak IRIS sertifikasına sahip bulunuyor. Endüstriyel ağ ve otomasyon çözümü sunan her donanım üreticisi bu 2257 firma arasında ne yazık ki yer alamıyor. Öte yandan, uzun yıllardır IRIS sertifikalı çözümleriyle raylı sistem sektöründe haberleşme çözümleriyle öne çıkan iki marka var: Kyland ve Moxa. Bu iki firma, tren içinde ve demiryolu hattı boyunca kullanıma uygun IRIS sertifikalı Ethernet switch çözümleriyle öne çıkıyor.
Kyland ve Moxa’nın EN50155 ve IRIS sertifikalı Ethernet çözümleri, en temel yönetilemez modellerden Layer 3 omurga switch’lere kadar farklı ağ katmanlarına, 1U standardına uygun rafa monte edilebilen modellerden DIN-ray destekli seçeneklere, PoE destekli ve router özellikli donanımlara kadar geniş bir portföy sunuyor. Böylece demiryolu uygulamalarının her türlü farklı bağlantı ihtiyacına sorunsuz cevap verebilecek endüstriyel haberleşme sistemleri sağlıyorlar. Her iki markanın da donanımları, halihazırda dünya çapında birçok raylı sistemde kullanılmaya devam ediyor. Bunların örneklerine aşağıdaki bağlantılardan ulaşmak mümkün:
- Kyland Raylı Sistem Referanslarına Örnekler https://www.kyland.com/solutions/Rail.html
- Moxa Raylı Sistem Referanslarına Örnekler https://www.moxa.com/en/solutions/rail