Önceki bir teknik yazımızda, sis bilişimle bulut bilişim arasındaki farklara değinmiştik. Bulut bilişimle arasındaki farklara kıyasla sis bilişimin uç bilişimle çok daha fazla ortak noktası olduğu bir gerçek. Hem sis bilişim hem de uç bilişim, yerel zeka ve veri işleme kabiliyetini haberleşme ağının veri üreten pompa, motor, sensör, röle gibi uç cihazlara yakın kısımlarına çeker. Bu sayede işletmelerin veri analizi için bulut tabanlı platformlara bağımlılığını azaltır, böylece veri kaynaklı karar almayı bulut bilişime kıyasla çok daha hızlı hale getirirler. İki yapı arasındaki temel fark ise bu zeka ve veri işleme gücünün tam olarak nerede yer aldığında yatar. Uç bilişim genellikle doğrudan sensör gibi uç cihazlara bağlı veya fiziki olarak yakın haberleşme donanımlarında, verinin bir yere aktarılmasına gerek kalmadan gerçekleşir. Sis bilişim ise veri işlemeyi yerel ağa bağlı işlemciler veya bizzat LAN donanımı üstünde gerçekleştiğinden, fiziki olarak uç cihazlara biraz daha uzaktır.
Bunu anlamak için insanlardaki sinir sistemine bakabiliriz: Çok sıcak bir yüzeye değdiğimizde omurilik yoluyla reflekslerimiz harekete geçer, elimizi çekeriz. Burada karar mekanizması olarak beynimizi kullanmamıza gerek kalmaz. Uç bilişim de aynen bu şekilde işler. Elimizdeki sıcağı algılayan sinir uçları gibi, haberleşme ağlarının uçlarında bulunan akıllı cihazlar da belirli komutları merkeze iletmeden uygulamak üzere programlanabilirler. Sis bilişim ise, ağın uç bilişime nazaran merkeze daha yakın bir yerinde veri işleme ve yerel zekayı devreye sokar. Bu bağlamda sıcak yüzeye verdiğimiz otomatik tepkiden ziyade bir kere öğrendikten sonra beyinciğe kaydedilen ve tekrar öğrenme gerektirmeyen bisiklete binme faaliyetine benzer.
Bu iki konsept arasındaki fark şöyle özetlenebilir:
- Sis bilişim, veri işleme gücünü ağ mimarisinde yerel ağ düzeyine indirir, verileri bir sis düğümüne veya IoT ağ geçidine aktararak burada işler.
- Uç bilişim, bir uç ağ geçidinin veya uç cihazın zekasını, işlem gücünü ve haberleşme özelliklerini doğrudan programlanabilir otomasyon kontrol cihazları (PAC’ler) gibi cihazlarda birleştirir.
Uç Bilişim: Avantaj ve Dezavantajları
Öte yandan uç bilişimin kayda değer bir dezavantajı vardır, veriyi uçta tutma ile gerektiğinde buluta taşıma arasındaki dengeyi yakalamak zordur. Bazı durumlarda verinin yerel analizi daha etkili olsa da, sistem genelini düşündüğümüzde, özellikle geniş ağlarda verinin bir noktada buluta aktarılması gerekecektir. Uç bilişimin bir başka dezavantajı ise birden fazla makine veya sürecin yönetilmesine izin vermemesidir, ölçeklenebilir değildir. Kapsamı tek bir cihazla kısıtlı kalacak kadar uçta işler.
Tüm bu özellikleri göz önünde bulundurulduğunda karmaşık algoritmalar gerektiren veri setleri veya büyük ölçekli ağlar için uç bilişim tercih etmek mantıklı olmayabilir. Bu tür sistemlerde veri bulutta daha iyi işlenebilir. Basit analitik işlemler söz konusu ise, uç bilişimden faydalanmak, dolayısıyla verinin uçta kalması daha mantıklıdır.
Sis Bilişim: Avantaj ve Dezavantajları
Sis bilişimin bir başka avantajı ise uç bilişime kıyasla daha büyük veri hacmini işleyebilecek kapasiteye sahip olmasıdır. Tek tip cihazlardan alınan veri yerine çok çeşitli verilerin de yerel olarak işlenmesine olanak tanır. Aynı anda daha fazla veriyi kullanabildiğinden gerçek zamanlı talepleri de işleyerek uç bilişimin kabiliyetini bir üst seviyeye taşır. Sürekli veri alışverişinde bulunan binlerce bağlı cihazın söz konusu olduğu uygulamalar, sis bilişime başvurmak için ideal uygulamalardır.
Bununla beraber sis bilişimin daha fazla veri işleyebilmesinin bir dezavantajı da olabilir: Büyük bir ağ üzerinde veri bütünlüğü sağlamak daha zor olacaktır. Dahası, daha fazla altyapı ihtiyacı, daha büyük yatırım gerektirebilir. Sis bilişimin öne çıkan başka bir dezavantajı da, cihazlar arası çok sayıda bağlantı olması, dolayısıyla potansiyel kesinti noktalarının da bir o kadar artmasıdır.
Uç bilişim için tercih edilebilecek bir çözüm ise, Robustel tarafından geliştirilen, Robustel marka cihazlarda kullanılmak üzere tasarlanmış Linux tabanlı RobustOS işletim sistemi üzerinden geliştirilen güçlü bir ağ geçidi olan