9618b98e-0f72-4d39-be3f-c584415815eb
TEKNİK YAZI

Endüstriyel Ağ Yönetimi Yazılımları

Ne Kurduysan Onu Görebilmek

İçindekiler

    Eğer bir endüstriyel otomasyon ağını işletmekte veya yönetmekteyseniz, ağ yönetimi zaten hâlihazırda aşina olduğunuz bir iştir. Bir ağın konfigürasyonu, bakımı, denetimi, sorun teşhisi ve giderilmesi ile ilgili tüm faaliyetler ağ yönetimi kapsamında yer alır. Örneğin, ağın hangi bölümlerinin birbirinin çalışmasına bağlı olduğu, ağın her bir kısmının hangi ağırlıkta çalıştığı, hangi cihazların arızalanmaya diğerlerinden daha meyilli olduğu ve cihazların çalışır halde iken arızalanmasını önlemek amacıyla ne zaman değiştirilmesi gerektiği, ağ yönetimi için son derece önemli bilgilerdir. Endüstriyel ağlarda tüm bu karmaşık görevlerin elle yapılıyor olması ise oldukça muhtemeldir. Endüstriyel ağlar için yönetim görevlerinin de bir yazılım ile otomatize edilmesi, böylece süreç verimliliğinin artırılmasından daha ideal ne olabilir? Ağ Yönetim Yazılımı (Network Management Software, NMS) tam da bu görevi görmektedir.

    Ağ Yönetimi Yazılımı (NMS) Nedir?

    Karmaşık bir ağda, neyin yanlış gittiğine dair net bir bilgi olmadan sorun çözmeye çalışmak, karanlıkta arıza bulmaya çalışmakla eşdeğerdir.

    Ağ yönetim yazılımı ile en değerli endüstriyel varlığınızın, endüstriyel ağınızın sağlığını ölçmek mümkündür. Günümüzde birçok endüstriyel ağın eriştiği karmaşıklık düzeyi nedeniyle ortaya çıkan bir sorunun nedenini bulmak çok uzun zaman alabilmektedir. Böyle bir durumda sorunun tam olarak neden kaynaklandığını bilmeden sorunu çözmeye çalışmak, karanlıkta arıza bulmaya çalışmakla eşdeğerdir. Proaktif bir ağ denetimi ile problemlerin aciliyet kazanmadan önce tespit edilmesi, aniden ortaya çıkan problemlerin ise felakete yol açmadan bulunması mümkündür. Kurumsal tabanlı bilişim yöneticileri uzun süredir kurumsal ağlarda NMS’ten faydalanmaktadır. NMS ile bilişim yöneticileri hangi hizmetlerin en çok kullanılmakta olduğunu, ne zaman ve nereye daha fazla kaynak aktarılması gerektiğini belirleyebilmekte, çalışma zamanını maksimize edebilmektedir. Endüstriyel otomasyon mühendisleri ise uzun zamandır NMS’in sağladığı bu verim ve güvenilirliği elde edebilecekleri benzer bir çözüme sahip olmayı istemişlerdir. Bazı örneklerde mevcut kurumsal NMS (eNMS)’in endüstriyel ağlarda kullanımı dahi denenmiştir. Ancak bu denemelerin sonuçları maalesef istenilen derecede ideal olamamıştır.

    Evdeki Hesap Çarşıya Uymaz ise: Endüstriyel Kullanımda eNMS Yetersizlikleri

    Kurumsal IP ağları için harika bir çözüm olan eNMS, endüstriyel ihtiyaçlara yönelik tasarlanmadığından, bu tür uygulamalarda kullanıma uygun değildir.

    Yakın zamana kadar problem, mevcut çoğu NMS yazılım paketlerinin gerçekte geniş anlamda ağ yönetimine elverişli olmamasından, bu paketlerin kurumsal NMS (eNMS) olmasından kaynaklanıyordu. eNMS, tasarlanma amacına paralel senaryolar için mükemmel bir çözüm sunuyordu: genellikle çift ağaç veya yıldız topolojisine göre kurulmuş IP-tabanlı ofis ağları. Öte yandan eNMS’in endüstriyel ağları yönetme girişiminde bulunması ise bir F1 yarış arabasının pist dışı arazi yarışına girmesini istemeye benzer: açıkça eNMS, bu arazinin getirdiği zor koşullar altında yarışmaya uygun özelliklere sahip değildir. Öne çıkan belli başlı özellikleri, eNMS yazılımının otomasyon mühendislerine de hitap edebilmesini engellemektedir:

    eNMS Kurumsal Ağlar için Tasarlanmıştır

    İnternet protokolü, kurumsal bilişim ağlarında kullanılmak üzere yaygın olarak benimsenmiştir. eNMS yazılımı da mantıksal IP katmanı kullanarak bilişim ağlarını hedefler. Bu yaklaşım tam bilişim ağlarına göredir, ancak endüstriyel ağlar çoğunlukla mantıksal IP katmanına anlaşılamayacak fiziki katmanda olup bitenle ilgilenir. Örneğin bazı ağlarda tek bir cihaz birçok IP adresine sahip olabilir. Bir eNMS çözümü ise bu tür bir cihazı çok sayıda farklı cihazlar olarak algılayacağından ağın fiziki durumunu net bir biçimde sunamaz. Bir ağın, cihazlar arası çift bağlantılar ve port trunk’lar gibi diğer önemli fiziki özellikleri de mantıksal IP katmanında görünmezdir. Kablolar ve yedekli topolojiler gibi fiziksel obje ve yapılar, mantıksal IP katmanında yeterince temsil edilememesine karşın otomasyon mühendislerini yakından ilgilendirir. Modern endüstriyel ağların Ethernet teknolojileri tabanlı olması ve bilişim alanındaki birçok gelişmeden yararlanıyor olması da iki ağ türünün aynı olduğu anlamına gelmez. Endüstriyel otomasyon ağları, endüstriyel uygulamaların ihtiyaçlarına cevap vermek adına gerçek zamanlı Ethernet gibi özel Ethernet teknolojileri kullanır. Endüstriyel ağ teknolojisi geliştikçe aradaki bu fark da büyüyecektir. Ethernet teknolojisinin kurumsal ve endüstriyel ağlarda kullanımı arasında daha büyük farklılıklar meydana gelecek ve endüstriyel Ethernet uygulamaları için eNMS daha da yetersiz kalacaktır.

    ağ yönetimi yazılımları,endüstriyel ağ yönetimi yazılımları,mxview,ia network,halka topolojisi ağ yönetimi yazılımları

    ​eNMS için Büyük Resim Önemlidir

    ​eNMS yazılımının hizmetler, sunucular ve yönlendiriciler dâhil ağın bütününü denetlemesi gerekir. Buna web sunucusunun çalışır olup olmadığı, ofisin dış dünyayla bağlantısı olup olmadığı gibi üst düzey bilgiler de dâhildir. Endüstriyel otomasyon ağları ise daha farklı bir düzeyde işlemekte, birçok Ethernet anahtar ve uç cihaz nedeniyle daha “yere yakın” işlemleri ele almaktadır. Otomasyon mühendisleri en alt düzeyde net ve en güncel bilgiye ihtiyaç duyar. eNMS daha üst düzey cihazlara dair alakasız bilgi sunarak resmin karmaşık hale gelmesine neden olur.

    ağ yönetimi yazılımları,endüstriyel ağ yönetimi yazılımları,mxview,ia network,halka topolojisi ağ yönetimi yazılımları

    ​eNMS Farklı Bir Uzmanlık Alanı Gerektirir

    Yazılım aslen tamamen farklı bir çalışma alanı için yaratılmış olduğunden eNMS yazılımı kullanımında otomasyon mühendislerine son derece yabancı bir beceri setine ihtiyaç vardır. Bir eNMS çözümü, kullanıcı karşısına hizmetlerin durumunu listeleyen, bir ekran dolusu metin içeren tablolar ile çıkar. Bu tablolarca metnin anlamının bir bilişim uzmanı için okunması son derece kolay olabilir ancak ağına genel bir bakış isteyen bir otomasyon mühendisine pek yardımcı olamayabilir. Bir eNMS çözümünün kurulum ve konfigürasyonu ise daha da karmaşıktır, üstelik çoğu zaman dışarıdan yüksek ücretli danışmanların yardımına ihtiyaç duyulur. eNMS yöneticileri genellikle Cisco Kariyer Sertifikaları gibi belli başlı sertifika ve vasıflara sahip profesyonellerdir. Bu nedenle otomasyon mühendislerinden tamamen alakasız bir alanda bu derece uzmanlık sahibi olmalarını beklemek gerçekçi olmayacak, sırf NMS yönetimi için bir bilişim uzmanını işe almak ise mantıksız olacaktır. 

    ağ yönetimi yazılımları,endüstriyel ağ yönetimi yazılımları,mxview,ia network,halka topolojisi ağ yönetimi yazılımları

    Endüstriyel İhtiyaca Özel NMS Çözümü: Endüstriyel Ağ Yönetimi Yazılımı (iNMS)

    iNMS otomasyon mühendisleri için tasarlanmış, endüstriyel uygulamaları en çok ilgilendiren bilgileri sunan bir programdır. iNMS yazılımı geliştirildiğinden bu yana endüstriyel ağ mühendisleri eNMS kullanma riskine girmiyor.

    Bazı eNMS sağlayıcıları, ürünlerinin endüstriyel kullanıcılara da hitap edebilmesi için yazılımlarına “endüstriyel-amaçlı” modüller eklemiştir. Bu yama yapılmış bileşenler endüstriyel uygulamalar söz konusu olduğunda bazı eNMS’lerin eksiklerini giderebilir, ancak bileşenlerin etkisi bir minibüse yarış otomobili görünümü vermeye çalışmaktan farklı değildir. Temelde eNMS, hizmet düzeyi cihazların yönetimi için tasarlanmıştır. Bu nedenle kozmetik düzeyde kalacak hiçbir değişiklik, yazılımın temelinde yatan işletim mantığını endüstriyel kullanıma uygun hale getirmeyi başaramayacaktır.

    Neyse ki bir NMS yazılımının yararlarıyla kurumsal NMS’in uygulamalarında gösterdiği yetersizlikler arasında kalan endüstriyel ağ yöneticileri, günümüzde endüstriyel kullanıcılara özel geliştirilmiş bir çözüm olan iNMS’e sahip olabilmektedir. Bir NMS çözümünün “endüstriyel” ağ yönetim yazılımı sayılabilmesi için endüstriyel ağ yöneticilerine belli avantajlar sunabilmesi gereklidir:

    ağ yönetimi yazılımları,endüstriyel ağ yönetimi yazılımları,mxview,ia network,halka topolojisi ağ yönetimi yazılımları

    Düşük Seviye Ethernet Anahtarları, Uç Cihazları ve Kabloları Gösterme

    Sahada mühendisler IP adresleri veya sunuculara kafa yormazlar. Bunun yerine asıl Ethernet anahtar, kablo ve portların durumunu denetleyebilmeleri gerekir. Bir iNMS çözümü endüstriyel ağda bulunan asıl fiziki yapılanmayı port düzeyi, uç cihazlar ve kablo türüne kadar gösterebilmelidir. Basitçe ortaya koymak gerekirse ne kurduğunuz, bilgisayar ekranında ne gördüğünüz olmalıdır.

    Otomasyon Mühendislerini Hedef Alma

    endüstriyel ağ yönetimiiNMS yazılımı otomasyon mühendislerinin kolayca anlayabileceği bir arayüze sahip olmalı, yazılımın konfigürasyonu ise olabildiğince basit olmalıdır. iNMS’in gerçek fiziki bir yapılanmayı denetlemesi gerektiğinden ağ yapılanmasının doğrudan grafiksel görüntülenmesi, ihtiyaç duyulan tüm bilgiyi kolayca anlaşılabilir biçimde sunacaktır. Dolayısıyla bu yazılım otomasyon mühendislerinin uzmanlığına uygun biçimde tasarlanmalı ve söz konusu öğrenme eğrisi çok dik olmamalıdır.

    Daha Kısa Tepki Süresi

    Endüstriyel ağlar trafik sinyal sistemleri, seri üretim hattı yönetimi ve enerji dağıtımı gibi kritik alanlarda uygulanır. Bir ofis ağında yerel ağ geçici olarak koptuğu takdirde kullanıcılara zorluk çıkartmasına karşın çalışma devam edebilir. Endüstriyel ağlarda ise iş üstünde bu tür kopmalar çok daha kritik sonuçlar doğurur: seri üretim hattı tıkanır, sinyaller bozulduğunda trafik karışır veya gerilim dalgalanması nedeniyle elektrik kesintileri yaşanır. Endüstriyel ağlarda risk daha büyük olduğundan bir iNMS yazılımının problemlerin çabuk tespiti veya engellenmesi için hızlı bir tepki süresine ihtiyacı vardır. Bu noktada tepki süresinin basit ağ gecikme süresinin ötesinde bir olgu olduğunu göz önünde bulundurmak önemlidir. İyi tasarlanmış bir otomasyon sistemi insan etkenini de hesaba katmalıdır: Dünyanın en hızlı ağı bile olağandışı bir etkinlik meydana geldiğinde kullanıcısına bir uyarı gönderemiyorsa bir işe yaramaz. Bu nedenle insan bileşeni dâhil tüm sistemin tepki süresini iyileştirebilmek için, iNMS yazılımının çok çeşitli bildiri ve uyarı stratejilerine sahip olması, bu araçlarla mevcut etkinliklere kullanıcısının ilgisini çekebilmesi gereklidir.

    Halka Topolojisiyle Uyumluluk: Hızlı tepki süresine sahip ve yedekli ağlar oluşturmak için endüstriyel otomasyon ağlarında çoğu zaman yedekli halka ağ topolojilerine başvurulur. Bu tür bir yapılanma, genellikle ortak yol veya yıldız topolojisi kullanılan kurumsal ağlarda çok nadir görülür. Bu nedenle bu tarz bir yapılanmayı tespit edebilen veya görüntüleyebilen eNMS yazılımlarına da pek rastlanmaz. Kullanıcılarına ağ durumunun net ve güvenilir bir resmini sunabilmek için bir iNMS ürünü pasif duruma düşmüş yedek bağlantılar dahil halka topolojilerini de denetleyebilmelidir.

    Mevcut SCADA Kontrol Sistemine Entegrasyon: Otomasyon mühendisleri halihazırda endüstriyel süreçlerde “Supervisory Control and Data Acquisition (SCADA)” adı verilen kontrol sistemlerini kullanmaktadır. Mevcut SCADA sistemine ise yeni bileşenler eklemek hiçbir zaman kolay olmamıştır, özellikle de bu yeni bileşenler farklı yazılımlarla birlikte çalışmaya uygun tasarlanmamış ise. Kurulum masraflarını en aza indirmek ve pürüzsüz bir işletimi garantilemek için iNMS çözümlerinin SCADA yazılımlarıyla da kolay entegre edilebiliyor olması gereklidir.

    Moxa’nın Endüstriyel Ağ Yönetimi Çözümü ile Tanışın

    MXview, endüstriyel kullanıma özel olarak tasarlanmış bir ağ yönetim yazılımıdır.

    Endüstriyel otomasyona yönelik cihaz haberleşme çözümlerinde 25 yılı aşan deneyimi ile Moxa, endüstriyel otomasyondaki geçmiş birikimlerini sektörün spesifik endüstriyel ağ yönetimi ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir NMS çözümü geliştirmede kullandı. Bu emeğin sonucu olarak ortaya çıkan MXview, güçlü, kullanımı kolay ve pratik bir endüstriyel ağ yönetim yazılımı paketidir. Yazılım,

    • Basit, uğraştırmayan bir “4-adımda kurulum sihirbazı” ile kurulmaktadır. Bu sihirbaz SNMP/ICMP anahtarları, kablosuz erişim noktaları ve diğer ağ nodlarını otomatik olarak bulur.
    • Kolay öğrenilen, sezgi yoluyla keşfedilebilen sade bir grafik arayüze sahiptir. Arayüz, tanıdık bir web tarayıcısı şeklinde aktarılır.
    mxview
    • E-mail, SMS ve alarm yoluyla çok çeşitli etkinlik uyarılarının yanı sıra özel ayar atama olanağına sahiptir.
    • Aktif ve pasif etkinlik tespiti ile kapsamlı bir denetim imkânı tanır. Bu etkinlikler etkinlik geçmişinden seçilebilir, filtrelenebilir ve dışarı aktarılabilir.
    • Hesaplı 50-nod lisansından başlayarak 1000 noda kadar çıkabilen, seçeneği bol bir maliyet etkin çözümler portföyü sunar. Mevcut ağınıza uygun versiyonu edinebilir, nod sayınız artarsa lisans güncellemesi ile yazılımınızı genişletebilirsiniz.

    Endüstriyel Koşullara Uygun Tasarlanmış Bir Çözüm Seçin

    Geçmişte endüstriyel otomasyon mühendis ve işletmecileri, ağ yönetim araçlarını aslen başka bir amaçla tasarlanmış bir yazılım kategorisi kullanarak riske atmak durumundaydılar. Artık durum değişti: Günümüzde endüstriyel koşullara uygun birçok özelliğe sahip “iNMS” çözümleri kullanmak mümkün. Bu özellikler arasında fiziki ağ görüntüleme, hızlı tepki süresi, yedekli halka topolojisi desteği ve SCADA entegrasyonu da bulunuyor.

    Moxa’nın iNMS çözümü, tüm bu avantajlara sahip, her ihtiyaç ve bütçeye göre tasarlanmış bir ürün olma özelliğini taşıyor. 2003 yılından bu yana Moxa’nın Türkiye ana distribütörlüğünü yürüten GSL Mühendislik ise bu ürünü Türkiye’deki endüstriyel uygulamalarla buluşturuyor. MXview yazılımının sizin endüstriyel otomasyon ağınızla nasıl çalıştığını görmek için ücretsiz MXview deneme versiyonunu indirerek ağ yönetiminizi kolaylaştırmaya hemen başlayabilirsiniz. MXview kullanımı ile ilgili sorularınızı deneyimli GSL ekibine danışabilir, endüstriyel ağınızı en kısa sürede optimize edebilirsiniz.

    Kaynak: Hochin Yang (2010) “Industrial Network Management: Finding the Perfect Solution”, Moxa White Paper, Moxa Inc.